ده ها هزار میلیارد تومان ارزش پالایشگاه های ایران: به نام مردم، به کام رانتخواران

یا پالایشگاه بندرعباس که 1700 میلیارد تومان ارزش گذاری شده، دست کم قیمتی دو تا سه برابر این رقم دارد و براثر افزایش قیمت دلار، ارزش پالایشگاه ها که معمولا با دلار سنجیده می شود، در واقع افزایش چشمگیری پیدا کرده، اما در قیمتهای داخل ایران که پشت پرده تعیین می شود، این موضوع بروز نمی یابد.

در این شرایط موضوع تعیین پیش بینی سود 1030 تومانی که با شاخص ای پی اس از سوی مدیران پالایشگاه تهران انجام شده بود، موجب شده تا حساسیتهای بیشتری به اتفاقات برنامه ریزی شده برای پالایشگاه ها از سوی پستوهای دولت ایجاد شود.

اعلام این پیش بینی سود و بعد خبر دادن مدیران از پروژه جدید بنزینی پالایشگاه ها که قرار بود امسال راه اندازی شود، اما هنوز نشده و تاثیرات آن بر سود قطعی پایان سال کشور، از روشهای زیگزاگی مالی است که معمولا به تولید رانت های هنگفت برای کسانی که به پشت پرده وصل هستند، می کنند.

این گونه اقدامات در حالی صورت می گیرد که نظارت بر عملکرد مالی پالایشگاه های دولتی توسط تشکیلات وابسته به وزارت نفت صورت می گیرد و هیچ نهاد مستقل حسابرسی بر آن نظارت نداشته و نمی تواند صحت آن را تایید کند.

عملکرد مشابه این گروه در پالایشگاه اصفهان موجب شده است تا نماد این پالایشگاه برای ماه ها بسته بماند. حضور مدیران وابسته به مراکز قدرت که ظاهرا ماموریت اصلی آنها خارج کردن منابع مالی از این شرکتهای بزرگ است، موجب شده تا این پالایشگاه ها زیانی اساس یببننند چرا که با توجه به قوانین جاری علاوه بر بازار غیر رقابتی، این پالایشگاه ها نفت را قانونا 5 درصد ارزانتر از نرخ بازار دریافت می کنند و محصولات خود جز نفت، گازوئیل و بنزین را به قیمت آزاد به داخل یا خارج می فروشند و سود هنگفتی به دست می آورند و با شبه خصوصی سازی انجام شده، عملا بخش عمده این سود به جیب رانت خواران می رود.

به طور نمونه پالایشگاه تهران که روزانه 300 هزار بشکه نفت مصرف می کند، در سال فقط از رقم تخفیف 5 درصدی خود، 5 میلیون بشکه نفت خام رایگان به دست می آورد که ارزش آن با دلار 2500 تومانی مبلغی بالغ بر هزار و پانصد میلیارد تومان می باشد.

این که 95 درصد از سهام پالایشگاه خارج از بورس و تحت عناوینی چون سهام عدالت و طلبهای دستگاه های دولتی خودمانی سازی شده و تنها 5 درصد در بورس ارائه و آن نیز توسط شرکتهای سرمایه گذاری وابسته به دولت مدیریت شود، آیا خصوصی سازی است؟

به نظر می رسد دست کم یکی از وعده های جناب احمدی نژاد در آوردن پول نفت بر سر سفره مردم با طرح شبه خصوصی سازی پالایشگاه عملی شده و پول نفت مانند سیل و بهمن بر سر سفره رانت خواران که مهمترین و شریف ترین و همیشه در صحنه ترین قشر مردمند، سرازیر شده است، اگرچه در اکثر این موارد ناکارامدی و عدم شفافیت بیشتر باعث رفتن منافع از جیب بیت المال می شود.